10-01-2022
MAMA Hanna van project Hantam staat voor een groep zwangere vrouwen. Naast haar staat het hoofd van een paspop op een kartonnen doos. “Als je alcohol drinkt terwijl je zwanger bent, waar gaat die drank dan naartoe?”, vraagt MAMA Hanna aan de groep. Ze giet een rode vloeistof in de mond van de paspop, en opent voorzichtig de luikjes van de doos. In de buik van de paspop zit een fles waarop een baby is getekend. Langzaam kleuren de fles en ook de baby in de ‘baarmoeder’ rood. “Die alcohol gaat rechtstreeks naar je ongeboren kind.” Enkele vrouwen schrikken of grijpen naar hun buik.
Doordat sommige vrouwen tijdens hun zwangerschap alcohol drinken, worden in Zuid-Afrika jaarlijks meer baby’s geboren met hersenbeschadiging, het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS), dan met hiv. Hantam ligt in de uitgestrekte Noordkaap, met veel ongerepte natuur in een dunbevolkte omgeving. In deze provincie hebben veel kinderen de aandoening FAS. Volgens MAMA Lesley van Hantam komt dit vooral door onwetendheid. “Er is veel voorlichting gegeven over het voorkomen van hiv, maar te weinig over het voorkomen van FAS. Hantam brengt hier verandering in.”
De gevaren van alcohol
MAMA Hanna kan beamen dat veel vrouwen simpelweg niet weten dat drinken tijdens de zwangerschap gevaarlijk is. “Mijn oudste zoon heeft FAS. Hij heeft problemen met leren. Ik heb gedronken toen ik zwanger van hem was. Ik wist het niet,” zegt ze verdrietig. Nu is MAMA Hanna de drijvende kracht achter het voorlichtingsprogramma. Het gaat haar zeer aan het hart. “Mijn jongste dochter is gezond geboren, omdat ik geïnformeerd was over de gevaren van alcohol. Deze moeders in spe kunnen soms niet lezen of schrijven. Ze willen een gezonde baby op de wereld zetten, maar ze moeten wel weten wat daaraan bijdraagt. Of wat dat juist in de weg staat.”
Drank tijdens zwangerschap
En dus rijdt MAMA Hanna zo’n vijftig kilometer rondom Colesberg en bezoekt elke zwangere vrouw en hun partner in de regio, van deur tot deur. Al meer dan tien jaar. De lokale kliniek seint haar in zodra En dus rijdt MAMA Hanna zo’n vijftig kilometer rondom Colesberg en bezoekt elke zwangere vrouw en hun partner in de regio, van deur tot deur. Al meer dan tien jaar. De lokale kliniek seint haar in zodra iemand zwanger is. Want deze kordate MAMA past haar preventie het liefst in het eerste trimester van de zwangerschap toe. “Ik toon de pop en laat hersenscans zien van een gezond kind en een kind met FAS. Kinderen met FAS hebben kleinere hersenen en ze vertonen vaker concentratie- of gedragsproblemen. Zo houden we de vicieuze cirkel van armoede in stand. Terwijl we dit kunnen voorkomen,” zegt MAMA Hanna zelfverzekerd.
De methode van de MAMAS van Hantam is effectief en een voorbeeld voor de andere MAMAS. De afgelopen jaren zijn in deze regio alleen maar baby’s zonder FAS geboren! Ook de 31-jarige Esti stopte met drinken dankzij het advies van MAMA Hanna. “En mijn lieve dochter kwam ter wereld als een blakend gezonde baby. Nu is ze een speelse achtjarige die goed kan leren. Dankzij MAMA Hanna heeft ze een betere toekomst.”