Nelson Mandela was vrijheidsstrijder en president van Zuid-Afrika. Hij streed tegen de Apartheid en was een belangrijk lid van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC). Mandela zat jarenlang gevangen op Robbeneiland. Lees meer over het bewogen leven van Madiba.

Nelson

Mandela werd in 1918 geboren in het dorpje Mvezo en hij was de zoon van het hoofd van de Tembu-stam. Bij zijn geboorte kreeg hij de naam Rolihlahla, wat ‘herrieschopper’ of ‘onruststoker’ betekent. Toen Nelson Mandela nog maar 9 jaar was, overleed zijn vader en kwam hij onder de voogdij van de koning van de Tembu-stam. Daar ging hij als eerste van zijn familie naar school. Zoals de gewoonte was in Zuid-Afrika, kregen alle kinderen op de eerste schooldag een Engelse voornaam. Zo kreeg Rolihlahla zijn nieuwe naam ‘Nelson’.

Na de middelbare school studeerde Nelson Mandela rechten in Johannesburg. Hij werd al snel een belangrijk lid van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) en deed mee in de strijd tegen de witte macht. Hij sprak de zwarte bevolking regelmatig toe tijdens grote bijeenkomsten: “We laten ons niet meer als slaven gebruiken. We zijn er trots op dat we zwart zijn. En we zullen de blanke mensen de waarheid zeggen: dat ze ons mensonwaardig behandelen. Het is tijd dat we onze kracht laten zien!” Daarna stak Nelson Mandela zijn vuist omhoog en riep: “De macht aan het volk!” Dit gebaar werd het vrijheidsteken van het ANC.

Levenslange gevangenisstraf

De resultaten van de geweldloze acties van het ANC bleven achter, en dus stichtte Mandela in 1960 de militaire tak van het ANC: Umkhonto we Sizwe (Spree van de Natie). Mandela werd zelf leider van deze tak. Hij werd meerdere malen opgepakt door de politie wegens zijn gewapende strijd tegen de Apartheid. In 1964 werd hij samen met zeven andere ANC-leiders veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. De reden was dat Mandela en zijn kameraden van plan zouden zijn geweest om de blanke regering van Zuid-Afrika omver te werpen. De rechter zei dat hij schuldig was aan sabotage, samenzwering en hoogverraad. Nelson Mandela werd naar Robbeneiland gebracht.

46664

Mandela kreeg een eigen gevangenisnummer: 46664. De leefomstandigheden op Robbeneiland waren slecht. Mandela sliep op een mat op de betonnen vloer en had een emmer als toilet. Hij mocht per jaar maar één brief versturen en één bezoeker ontvangen. Overdag moesten alle gevangenen in de kalkgroeve werken. Mandela noemt de jaren op Robbeneiland de ‘donkere jaren’. Elke dag leek er op de vorige. Het contact met zijn medegevangenen gaf Nelson Mandela de kracht om door te gaan. Hij werd bewonderd om zijn geduld en verdraagzaamheid tegenover de witte bewakers, die de gevangenen erg slecht behandelden. Als ze weer werden vernederd dacht Mandela maar aan één ding: ‘Ik vecht voor mijn volk, zodat het ooit bevrijd wordt van de onderdrukking. Daarom moet ik volhouden.’ Voor zijn medegevangenen werd hij een echte leider.

“Ik ben geen optimist, maar ik houd altijd hoop”

Nelson Mandela

Iets betere omstandigheden

In de loop der jaren werden de omstandigheden op Robbeneiland iets beter. De gevangenen kregen beter eten, warmere kleding en zelfs kranten en radio. In 1976 werd er voor het eerst gesproken over de vrijlating van Nelson Mandela, als hij een einde zou maken aan het geweld van het ANC. Mandela had namelijk grote invloed onder de zwarte bevolking. Maar Mandela weigerde: “Eerst moet mijn volk vrij zijn.” 

Eindelijk vrij!

In 1982 werd Mandela overgeplaatst naar de Pollsmoor-gevangenis. Hij kreeg ook bezoek van de minister van Justitie, die met hem praatte over de toekomst van hun land. In 1988 werd er bij Mandela een longziekte ontdekt en hij werd overgeplaatst naar weer een andere gevangenis (de Victor Vester-gevangenis). In 1990 werd het verbod op het ANC opgeheven. Een week later, op 11 februari 1990, werd Nelson Mandela eindelijk vrijgelaten. Zijn vrouw Winnie kwam hem ophalen, en samen liepen ze de gevangenispoort uit. Hij was na 27 jaar weer een vrij man! Mensen in Zuid-Afrika en over de hele wereld waren opgelucht en ontroerd door zijn vrijlating.

Eerste zwarte President

De zittende president Frederik Willem de Klerk – die veel heeft betekend in de vrijlating van Mandela – praatte veel met Nelson Mandela over de toekomst van Zuid-Afrika. Samen zorgden zij ervoor dat in 1991 de Apartheidswetten werden afgeschaft. Een paar jaar later, in 1994, vonden de eerste vrije verkiezingen plaats in Zuid-Afrika, waar ook de zwarte mensen en de kleurlingen aan mee mochten doen. Het ANC won de verkiezingen en Nelson Mandela werd de eerste zwarte president van Zuid-Afrika. 

Lees ook

Groot voorbeeld

Nelson Mandela overleed op 5 december 2013. Hij was toen 95 jaar oud. Mandela is wereldwijd een van de bekendste personen ooit en een groot voorbeeld voor veel mensen. Hij wordt ook wel het symbool van vrede genoemd. Veel mensen bewonderen Mandela vooral omdat hij zo vergevingsgezind was. Na alles wat hij had meegemaakt, en al die jaren van gevangenschap en onderdrukking, had hij veel reden om boos te zijn op de witte mensen van zijn land. Maar dat was hij niet. Mandela vond het belangrijk om te vergeven en te verzoenen. In zijn jaren als president vocht hij voor een nieuw Zuid-Afrika waarin zwarte én witte mensen in vrede samenleven.

Uitspraken van Nelson Mandela

De inspirerende quotes van Nelson Mandela zijn wereldwijd bekend. Download gratis het e-book met Nelson Mandela’s mooiste uitspraken.

Nu downloaden