24-09-2016
“Mijn nieuwe vriend Khobe. De ontmoeting met hem zal ik nooit vergeten. Hij ráákt me! Met de MAMAS van project Letcee bezoek ik zijn familie, in de vallei van Eshane in Kwazulu Natal. Na een half uur rijden door prachtige, maar ontoegankelijke bergen, heuvels en slingerpaadjes…
Khobe is het oudste kind in de kleine familie, bestaande uit een gogo (oma), een dochter met een tweeling van bijna twee, Khobe en zijn zusje van een andere dochter die niet meer leeft. Ook hier heeft de vreselijke ziekte toegeslagen. Gogo is op hoge leeftijd, maar doet wat ze kan om het gezin bij elkaar te houden en de kinderen groot te brengen.
De familie woont zó afgelegen, pal tegen een bergwand, dat ze nog maar een paar weken eerder ontdekt werden door de MAMAS van Letcee. De noodzaak om hen te helpen en betere omstandigheden te creëren (met name voor Khobe) is overduidelijk.
Khobe is 16 jaar oud en leeft al heel zijn leven in de Zulu-hut die we bezoeken, in een van de minst bereikbare gebieden van Kwazulu Natal (provincie in het oosten van Zuid-Afrika). Hij en zijn familie leven in barre armoede. Oma werkt sinds ‘haar ontdekking’ in de gezamenlijke groentetuin van de MAMAS en brengt zodoende nu gezonde groente en fruit mee naar huis. Ook bij haar hut heeft ze een klein tuintje. Maar dat is alles dat ze hebben.
Khobe is ernstig gehandicapt als gevolg van zware, ongecontroleerde spasmes. Ook zijn spraak wordt hierdoor ernstig bemoeilijkt: hij kan haast niet praten. Toch, als we daar echt de tijd voor nemen, blijkt hij goed in staat om zichzelf te uiten, zelfs in het Engels (en niet alleen in Zulu, zijn moedertaal).
Oke, het duurt even, maar zijn woorden en zinnen zijn absoluut correct en volledig op hun plek. Dat is verbazingwekkend en heel bijzonder, want Khobe is nog nooit naar school geweest. Het is voor hem onmogelijk om de steile helling te beklimmen en zijn huis te verlaten. Zijn armen, handen en benen zijn totaal verkrampt. De paar keer in zijn leven dat hij naar boven móest, om naar het ziekenhuis te gaan, organiseerde gogo een kruiwagen waarin zes man Khobe over de bergrug droegen en duwden.
Vanaf de eerste seconde van ons bezoek zet Khobe de toon. We worden gegrepen door de enorme energie en het enthousiasme dat Khobe uitstraalt! Hij springt hoppend op en neer van vreugde als we aankomen, zonder zijn benen te kunnen gebruiken. Zijn gejuich en zijn vreugdekreten zijn in de hele vallei te horen. Hij had van tevoren gehoord dat we zouden komen, met de MAMAS mee, en voelt kennelijk aan dat dit voor hem een zeldzame kans is. Jarenlang was er niemand geweest. Dit moment zou hij zich niet laten ontgaan!
Het statement dat hij vervolgens maakt, is sterk en pijnlijk tegelijk. Hij zei:
“Frits, ik zit hier al heel mijn leven. Zestien jaar lang.
Ik zie de zon elke morgen op gaan.
En ik zie hem elke avond weer onder gaan.
Het enige dat ik te doen heb is in de schaduw blijven tijdens de lange hete dagen.
Help me hier weg te komen. Help me naar school te gaan!”
Dat is geen makkelijke opdracht. Het is onmogelijk om met een auto bij Khobe’s hut te komen. En zou er wel een school zijn die hem nog aan wil nemen, op zijn leeftijd en met zijn beperking? We beloven het te proberen. Maar dat is niet genoeg voor Khobe! Hij wil het zeker weten en vertelt ons in een verbazingwekkend heldere one-liner; lachend en bloedserieus tegelijk:
“Je moet het niet proberen… je moet het DOEN!”
Dus beginnen we samen met de MAMAS te denken, te overleggen, rond te bellen, te rekenen. Uiteindelijk komen we uit bij de enige haalbare optie die echt een oplossing biedt: een nieuw huisje, bovenaan de berghelling, aan de rand van het dorpje, bij een begaanbare weg. Zonder een bereikbaar huis zal immers elk plan falen. En dan op zoek naar een school! Misschien wel het moeilijkste deel van de opdracht…
Oma vindt het een prima idee dat Khobe met haar dochter en de tweeling dan gaat verhuizen. Ze kan hen dagelijks komen bezoeken op de terugweg van de groentetuin. Maar zelf wil ze, samen met Khobe’s zusje, niet weg uit haar hut. Naast haar hut liggen de graven van haar voorouders; die kan ze nooit verlaten. Dit is en blijft Afrika.
In de weken die volgen worden de plannen voor het huis gemaakt en een plaatselijke aannemer gevonden. Khobe’s nieuwe huisje is inmiddels bijna af. Deze week kregen we bericht dat de vloer er ligt, de muren er staan en de balken voor het dak er inmiddels op liggen. Dat gaat goed komen.
Het mooiste nieuws volgt iets later: MAMA Iris van Letcee heeft antwoord gekregen van een van de scholen die ze heeft benaderd. The Open Gate School in Pietermaritzburg krijgt een plaatsje vrij en heeft besloten om Khobe, na het lezen alle medische rapporten en de aanbeveling van de MAMAS, een kans te geven. In januari mag hij beginnen. We hadden er nauwelijks op durven hopen!
Ook een rolstoel wordt geregeld, evenals wekelijkse fysiotherapie. En tenslotte? Een lieve Nederlandse vriendin van ons Kinderfonds biedt aan om de totale kosten van deze ‘operatie’ voor Khobe te betalen: het huis, de rolstoel, de nieuwe spullen.
En de MAMAS? Die gaan een oogje in het zeil houden. Die laten Khobe niet meer los. Zo zitten MAMAS immers in elkaar. De normale dagelijkse kosten voor het huis, het levensonderhoud en de school van Khobe kunnen zij voldoen uit de vaste bijdrage die Kinderfonds MAMAS al jaren geeft aan de MAMAS van Letcee. Dankzij u en namens u.
Op het moment dat Khobe al het goede nieuws ontving, was ik allang weer in Nederland. Maar ik kan me levendig voorstellen hoe hij gereageerd moet hebben: op en neer springend op zijn knieën, zo hard juichend dat heel Kwazulu Natal het moet hebben gehoord. Eindelijk, na 16 lange jaren, gaat zijn leven drastisch veranderen. Het is hem zo van harte gegund!
Pas toen ik de foto’s zag, realiseerde ik me dat Khobe ons al die tijd al een boodschap meegaf, op zijn shirt: “Give your kids a brighter future!” Toeval? Daar geloof ik niks van…
Wij bezoeken elk jaar alle projecten tenminste tweemaal per jaar. Hopelijk kan ik zelf ook weer mee als we naar Eshane gaan. Want dan gaan we natuurlijk ook op bezoek bij Khobe, mijn nieuwe vriend.”